Zoek mee naar Brabantse hazelwormen
* Etten-Leur, 8 oktober 2020 – Voor de provincie Noord-Brabant doen RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) en adviesbureau Ecologica onderzoek naar hazelwormen. Omdat hazelwormen heel verborgen leven, weten we niet goed waar dit bijzondere diertje nog voorkomt. Als we weten waar hij leeft, kunnen we hem beter beschermen. Dus heb je ooit een hazelworm gezien in je tuin, of in je buurt? Laat het ons weten: hazelworm@ravon.nl.
De hazelworm is eigenlijk een hagedis
Je leest het goed: de hazelworm is een hagedis zonder pootjes. Hij lijkt daardoor op een slang. Ze zijn egaal bruin van kleur. Soms loopt er een dunne, donkere streep over de rug of zijn de flanken heel donker gekleurd. Ze hebben geen vlekkentekening en bewegen zich veel stijver dan slangen. Hazelwormen zijn niet gevaarlijk: ze bijten niet en zijn al helemaal niet giftig. Ze zijn zelfs nuttig!
Waar vind je ze?
Hazelwormen leven nogal verborgen. Ze zitten vaak onder gras, hout, stenen of in holletjes in de grond. Vanaf oktober tot maart zijn ze onder de grond in winterslaap. Na de winterslaap kun je ze vinden in bossen, bosranden, houtwallen en bermen, op heideterreinen en in grote tuinen en op erven. Rommelige hoekjes, met bijvoorbeeld wat ruigere begroeiing, veel dood hout, stenen, plaatmateriaal of stukken zeil, zijn schuilplekken. Hazelwormen zijn overdag actief. Ze eten vooral slakken en wormen.
Weinig hazelwormen in Noord-Brabant
De hazelworm komt in Nederland vooral voor in Utrecht, Gelderland en Limburg. In Noord-Brabant veel minder. De meeste hazelwormen vind je in het Groene Woud tussen Tilburg, Eindhoven en Den Bosch. Maar soms worden ze ook gezien in de ruime regio van Breda en Etten-Leur, bij Zundert, bezuiden Bergen op Zoom, in enkele gebieden ten zuiden van Tilburg, de Kempen, de Maashorst, de noordelijke Peel en de rand van het oostelijke Maasdal.
Zoek je mee?
Je kunt ons helpen om dit bijzondere Brabantse reptiel beter op de kaart te zetten. We vermoeden namelijk dat de hazelworm meer voorkomt dan nu bekend is en dat veel mensen hem weleens gezien hebben tijdens een wandeling, fietstocht, in de tuin of op het erf. We vragen daarom waarnemingen door te geven via hazelworm@ravon.nl of 06-82144858. Ook heel oude waarnemingen zijn voor ons interessant! Als je een foto hebt, ontvangen we die graag, ook al is de kwaliteit minimaal. Dit jaar staat het gebied ten westen van de snelweg A16 centraal, bij Breda, Etten-Leur, St. Willebrord, Roosendaal, Rijsbergen en Zundert. Heb je in die omgeving ooit een hazelworm gezien; laat het ons weten!
Naast het doorgeven van oude waarnemingen, kun je ook actief meehelpen. Kijk eens onder boomstammetjes, bielzen, opgestapelde stenen of zeil in uw tuin of op uw erf. Dit zijn ideale verstopplekjes. Wanneer je denkt er een gevonden te hebben, maak dan vooral foto’s. Een foto met je telefoon is prima!
Tekst: Jeroen van Delft, Stef Houben & Richard Struijk, RAVON & Ecologica
Foto: Annemarie van Diepenbeek
Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Brabant.
Contactinformatie: Jeroen van Delft, RAVON: hazelworm@ravon.nl, 06-82144858.
NB: We weten uit eerdere oproepen elders in het land, dat veel natuurliefhebbers, maar juist ook mensen zonder specifieke natuurkennis, zoals wandelaars, hardlopers, geïnteresseerden in de historie van de eigen streek (heemkunde), ruiters en fietsers, de soort wel eens zien (in Hilversum is de atletiekvereniging bijvoorbeeld de grootste “leverancier” van hazelwormwaarnemingen!). De meeste van die waarnemingen bereiken ons echter niet. We willen nu via oproepen in verenigingsbladen en op verenigingswebsites/social media, berichten in lokale kranten en interviews met omwonenden, de hazelworm veel beter op de kaart zetten. Helpt u mee?